Heden in dit theater
Welkom. Op deze site willen we een andere benadering van organisatieverandering bespreken. Niet het klassieke: implementatie volgt visie of het bekende van IST naar SOLL. Dit is een andere, niet-instrumentele benadering die ik BeleidsRegie of ook Beleids®egie genoemd heb. BeleidsRegie, als merk voor diensten en producten, zou je kunnen zeggen, is een ervaringsgerichte benadering of procesbenadering of systemische benadering van organisatorische problemen en uitdagingen. BeleidsRegie komt niet 'in de plaats van', het is er eigenlijk altijd al ongemerkt geweest. Door het op te merken lijkt BeleidsRegie opmerkelijk nieuw en fris. Heden, op een plaats bij u in de buurt, Beleids®egie
Regisseren komt van 'rex', koning. Vergelijk het Engelse 'directing'. Het is dezelfde stam als het woord 'regel'. Geleidelijk aan is de betekenis verschoven naar regisseren als het maken van een complexe productie. Regisseren, in onze opvatting, is een vorm van leiden, dienend leiderschap. De regie schikt het proces van het scheppen van leiding. Op de voorgrond staat van alles, maar niet de regie. Hoe minder nadruk de regie heeft hoe beter. Dit houdt in dat regisseren ook inherent paradoxaal is.
- Het is min of meer een vorm van ontdekken - he, ik wist niet dat ik al BeleidsRegies sprak
- We onderzoeken en experimenteren - Wie fout zegt zit goed. "Fout!". "Goed!".
- We leren en repeteren - We oefenen net zo lang tot het spontaan gaat
- Hou het klein, minder is meer - Eerst in de beperking toont zich de meester.
Wie zijn we, dat we dit doen?
We zijn een echt netwerk. In het begin hebben we Rea Staats, regisseuse, Tom Egyedi en Hellie van Hout, senior-consultants van het IMI en Jan Lelie, facilitator, een aantal werkvormen ontwikkeld om met elkaar het proces van regisseren van beleid en strategie aan den lijve te ondervinden. We merkten dat dit aansloeg bij onze klanten. Geleidelijk aan zijn we ons netwerk gaan uitbreiden. Met Julien Haffmans hebben we het uitgewerkt in een aantal voorstellen. Met het IMI - Instituut voor Maatschappelijke Innovatie - zijn we BeleidsRegie in de praktijk aan het ontwikkelen. Uiteindelijk willen we hier alle materialen verzamelen, zodat iedereen zijn eigen regie kan voeren.
De aanleidingen
Organisaties, overheden, steden en buurten hebben te maken met complexe netwerken van relaties, mensen in rollen met middelen, doelen en belangen. Veel delen van zo'n netwerk vallen buiten de directe zeggenschap van management, bestuur, leiding of betrokkenen. Macht en gezag gebruiken kan niet meer. Het einde van verleiden met (meer) geld, invloed of status kan ook niet meer. En, misschien wel het ergste: experimenteren kan niet. Vanwege het afbreukrisico, de schaal, de gevolgen bij het onverhoopt mislukken of - misschien wel het belangrijkst - het gezichtsverlies van de (top)manager, (bege)leider, of voorzitter. Alles moet niet alleen spontaan, het moet ook de eerste keer goed.
Wat te doen? Hoe te handelen? Wie waarnaar te vragen? Laten we er geen doekje om winden: wij hebben de oplossing niet. Dat komt niet omdat we niet slim genoeg zijn - ? - maar door de aard van de opgave. De opgave van bestuurders is te vergelijken met die van een regisseur. Ook een regisseur heeft alleen zichzelf. Een regisseur werkt met:
- het gezelschap, de spelers, toepasselijk ook wel 'troupe' genoemd;
- het script, vaak niet door hem of haar geschreven;
- de producent, die over de centen gaat;
- de requisiten, attributen, lokaties, productiemiddelen en de bijbehorende experts;
- het publiek, de markt, waarvoor je het allemaal doet.
Het uitvoeren van het script is niet het doel, maar de uitvoering zelf. Anders gezegd: het gaat niet om de inhoud maar om het proces.
Een regisseur werkt met een cast, sterke hoofdrolspelers staan op de voorgrond. Maar ze zijn nergens zonder de samenwerking.
De regie maakt alle partijen sterker.
De regisseur staat niet buiten het spel, hij of zij is - met de spelers - ook op zoek.