“You are all different”, roept Brian in de film Life of Brian. (“No, I’m not“, roept er één). En dat zijn dus 7 miljard feiten. Maar we putten allemaal wel uit dezelfde bron, maken vergelijkbare ontwikkelingen door. Diezelfde bronnen werden door onder meer Carl Jung “archetypes” genoemd. Een archetype op zich bestaat niet, maar alle types zijn te herleiden tot een verzameling typische eigenschappen, waardoor het lijkt alsof de eigenschappen een gemeenschappelijke oorzaak of bron hebben. Zie: You are all different
Verschillen hebben een gemeenschappelijke bron: archetypes
Carl Jung plaatst de archetypes in het collectieve onderbewuste, ik zelf meen dat ze behoren tot ons collectieve bewuste. Anders zouden we ze immers niet kunnen kennen. De vraag, waar komen de archetypes vandaan?, heeft een eenvoudig antwoord: ze ontstaan van zelf uit wisselwerkingen, maar daar zal ik op een andere plaats nader op in gaan. Waar het me hier om gaat is dat we beschikken over een collectie archetypes. We beschikken allemaal over een verzameling typische typen en die verzamelingen (collecties) zijn allemaal ongeveer hetzelfde. Bijvoorbeeld: iedereen heeft een moeder en een vader, iedereen is kind of kind geweest, dus iedereen (her)kent het typische gedrag van een (zorgzame, beschermende, voedende, …) moeder of een (sterke, strenge, opvoedende, …) vader. Kinderen zijn zonder uitzondering “kinderachtig”, “speels”, “onverantwoordelijk”,…. . “Moeder”, “vader” of “kind” kunnen we daardoor zien als archetype van “een moeder”, “een vader” en “een kind”. Het archetype is steeds hetzelfde, de individuen zijn allemaal verschillend. (Nee, ik niet!)
Verschillende individuen hebben verschillende benaderingen van veranderingen. Maar ook deze verschillen zijn te herleiden tot archetypes. Will McWhinney beschrijft in zijn boek “Creating Paths of Change” zes verschillende manieren van veranderen. Die komen overeen met zes verschillende types facilitators. De indeling leidt Will af uit een indeling van werkelijkheidsopvattingen. Maar de leercirkel van Kolb of de persoonlijkheidstypes van de Myers-Briggs Type Indicator (MBTI), kunnen we ook gebruiken. Dankzij de archetypes.
Op de volgende pagina’s bespreek ik de verschillende archetypes van veranderen en dus de verschillende manieren waarop facilitators omgaan met veranderingen.
